پیر بته مثال (0) :
شِ سامونِ سَر دَمِج
معنی
روی مرز خودت راه برو
کنایه از
سرت تو لاکِ خودت باشه
پیر بته مثال (1) :
مِه سَر بَچِرسسه
معنی
روی سَرمن چرا کرد
کنایه از
از من استفاده کرد
پیر بته مثال (2) :
شِه زِنای دَس پَت ره بَخِرده
معنی
دستپخت زنش را خورد
کنایه از
بسیار بیجا کرد
پیر بته مثال (3) :
بَبِر دَوِه دَرون شونه
معنی
بَبر هم بیرون باشد روی ایوان میرود
کنایه از
خیلی شجاع است
پیر بته مثال (4) :
کِل دِمه شالِ
معنی
شغال ِ دُم بریدِه است
کنایه از
قیافه ی خوبی ندارد
پیر بته مثال (5) :
شال آبِستِنِ گو. رِه. پِنه
معنی
شغال گاو آبستن را زیر نظر دارد
کنایه از
افراد سود جو و فرصت طلب است.
پیر بته مثال (6) :
مَگه شِمه تاس حَمبوم گوم بَییه ؟
معنی
مَگر کاسه ی حمام تان گم شده است ؟
کنایه از
مکانی که شلوغ است و هَیاهو و سر و صدا در ان مکان زیاد باشد
توضیجات بیشتر
جایی که صدا به صِدا نَرسد
پیر بته مثال (7) :
از چپونون وره ؛از باغبون تره
معنی
از چوپانان بره از باغبان تره(درموردحدود امکانات ووسع افراد درانجام کارهامی آید)
کنایه از
در کمکهای همگانی قاعده بر آن است که هر کس مطابق توان و امکاناتش به یاری بیاید,بعضی با پول برخی باکارگری,برخی با ...
نویسنده : با تشکر از کانال سوادکوه بزرگ
پیر بته مثال (8) :
گو رِ با پوس خرِنِه
معنی
گاو را با پوست می خورند.
کنایه از
این مَثَل در مورد افراد بی چشم و رو به کار می رود.
پیر بته مثال (9) :
قلیچّی ول هکرده ،دمیچّی اسا ول نکنده،
کنایه از
حاشیه رفتن شخص به موضوعی که صاحب نظران واقعی از آن موضوع صرف نظر کردند
برابر پارسی
آقای مازیار پاشایی
پیر بته مثال (10) :
گَز نَکِرد پارِه نَکِن
معنی
پارچه را مِتر نَکردِی پاره نکن
کنایه از
پیشداوری نَکردِن و سنجیدِه سخن گفتن است.
پیر بته مثال (11) :
زِوون نَکِش، قَدِم بَکِش
معنی
زبان دراز نداشته باش، قدم بردار
کنایه از
«دو صد گفته چون نیم کردار نیست»یا: «مرد آن است که لب بندد و بازو بگشاید»و: «به عمل کار برآید، به سخندانی نیست»
پیر بته مثال (12) :
وشْنا رِ نونِ لاكْ سَرْ دَرِ
معنی
گرسنه را فرصت و تحمل تا رفتن و رسيدن به جای نان نيست.
کنایه از
كسی كه موقعيت مالی ضعيفی دارد اما امكان صبر كردن در وصول مطالبات يا سرمايه‌گذاری طولانی مدت را ندارد.
پیر بته مثال (13) :
تا کِچیک نَئ ی، گَت نَبونی
معنی
تا کوچیک نشی بزرگ نمیشی.
کنایه از
تا زمانی که متواضع و فروتن نباشی، بعدها به بزرگی از تو یاد نخواهد شد.
پیر بته مثال (14) :
کِل دمِ گو که ماز دکفه بِمپِری کِندِه
معنی
گاوی که دمش کوتاه یا بریده است، اگر مگس روی بدنش بنشیند، جفتک می اندازد.
کنایه از
هنگامی که فردی نتواند با استفاده از شیوه های اصولی به مقصود خود برسد و با استفاده از هر روش غیر مشروعی سعی کند به هدف خود برسد.
پیر بته مثال (15) :
پیش دکتی پشت سر ره هم هارش.
معنی
پیش دکتی پشت سر ره هم هارش.
کنایه از
اگر به مال و مقامی رسیدی به افراد زیر دست خود نیز گوشه چشمی داشته باش.
پیر بته مثال (16) :
شال ره بتنه ته دو چننه ؟بته: ونه شه پشت سر ر هارشم
معنی
از شغال پرسیدند چقدر میتونی بدوی (سرعتت چقدر است)، گفته باید پشت سرم را نگاه کنم.
کنایه از
این مثل در جایی که حواس آدمی جمه باید باشد یا جمع هست بکار میرود (به اندازه کاری که میخواهی انجام دهی تلاش کن)
توضیجات بیشتر
این مثل زیرکی و هوشیاری شغال را میرساند که زمان فرار میبینم چه حیوانی مرا دنبال کرده، به اندازه سرعت تعقیب آن گریز میکنم و بیشتر خودم را تحت فشار نمیگذارم.
پیر بته مثال (17) :
ماس جوله، چرا باج ِ نَوونه
معنی
یک جوله (ظرف) ماست، خراج چراگاه نمیشود.
کنایه از
هرچیزی، قیمت و بهای خاص خودش را دارد.
واژگان :
جوله -->
ظرف مخصوص ماست و شیر که در گاوبنه ها و روستاها استفاده میشود.
چرا -->
چراندن، چرانیدن، در اینجا به معنی چراگاه به کار میرود.
پیر بته مثال (18) :
پلِنگ شِه دیما شکار نَکِندِه
معنی
پلنگ در اطراف محل زندگی اش شکار نمی کند
کنایه از
۱_ در اینکه هرکس باید حرمت اطرافیان و اقوام خود را نگه دارد به کار میرود.۲_ در بیان اینکه انسان باید جرات خود را در جایی دور از محل زندگی اش نشان دهد.
پیر بته مثال (19) :
گپ دل دله دره گره، بریم بموئه پره
معنی
صحبت تا در دل باشد نهان است، بیرون که بیاید همه جا پر می شود.
کنایه از
اگر می خواهی رازت برملا نشود، اصلا آن را بر زبان نیاور.
واژگان :
گره (gere) -->
گره است، بسته است، نهان است.