پیر بته مثال (0) :
هر چی که وِه عزیزه، اونتا خی کاته (کِله) پئیزه.
معنی
هر چه که تو عزیز و دوست داشتنی هستی، اون یکی مثل بچه خوک پاییزی بی ارزش و بی اهمیتِ.
کنایه از
آدم با ارزش همیشه ارزشمند و دوست داشتنی است، امّا آدم بی ارزش چون بچه خوک پاییزی بی ارزش است.
توضیجات بیشتر
(چون بچه خوک هایی که پاییز به دنیا می آیند، می میرند و ارزشی ندارند)
نویسنده : علی رمضانی - پاچی
پیر بته مثال (1) :
کنّا پِش سگ که دَل بو، شال اِنه کرک وَرنه.
معنی
وقتی سگ جلوی درگاهی خانه دَله باش د، شغال می آید مرغ ها را می برد.
کنایه از
هنگامی که نگهبان ضعف داشته باشد، دزدان گستاخانه اشیای درون آن را می ربایند
پیر بته مثال (2) :
مَردم وَچه دوش برار نَوونه.
معنی
بچه مردم (فرزند خوانده) کمک آدم نمی شود.
کنایه از
از بیگانه نباید توقع داشت.
پیر بته مثال (3) :
کنار خِرنه، میون مِجنه.
معنی
در میان جمع هست، امّا در حاشیه می خورد.
کنایه از
تک رو و تنها است.
پیر بته مثال (4) :
تَنِکِ چَنگِل، بِهتر بِنه کِنده.
معنی
چغندرها اگر با فاصله کاشته شوند، بهتر ریشه پیدا می کنند و رشد می کنند.
کنایه از
از فاصله تولد فرزندان است.(تنظیم خانواده)
پیر بته مثال (5) :
مَردم نائور، مَر دِم بائور.
معنی
نگو مردم، بگو دُم مار.
کنایه از
نباید به مردم اعتماد کرد.
پیر بته مثال (6) :
مَر ره وفا دَره، مَرد ره وفا دَنییه.
معنی
مار وفا دارد، مَرد وفا ندارد.
کنایه از
مَرد وفادار نیست.
پیر بته مثال (7) :
دِترِ اِقبال، ما رِ مِکنای گوشه دَوِسّه.
معنی
بخت و اقبال دختر، گوشه‌ی روسری مادرش بسته است.
کنایه از
اینکه خوشبختی دخترها، بسته به مادرش می‌باشد.کنایه از نقش مستقیم مادران در خوشبختی دختران است.
پیر بته مثال (8) :
ما رِه مِکنا گوشه دِتِر اقوالِدتر شونس مارِ دل بییه قِلوالالهی تَش هایره اون وَقت و اقوالدِتر پیش نالنِه مار وِنه دِمبال
معنی
اشاره به ضرب المثل مازندرانی داردکه شانس دختر در گوشه روسری مادرش بسته استدر گوشه روسری مادر شانس دخترش بسته استاز بد شانس ی دختر دل مادرش چون غربال سوراخ استای کاش آن بخت و اقبال آتش می سوختدختر و مادر هر دو از بد شانسی می نالند.
نویسنده : علی رمضانی - پاچی
پیر بته مثال (9) :
مَردم سفره سر چِش ندارنه اَتّی ره بَوینه.
معنی
کنار سفره مردم، چشم دیدن دیگری را ندارد.
کنایه از
چشم تنگ و خسیس است.
پیر بته مثال (10) :
مردم سازه گِننه : سازه کَتی ن.
معنی
مردم به جارو می گویند : جارو دسته دار.
کنایه از
احترام به دیگران واجب است.
پیر بته مثال (11) :
دل خِش هسّه که کَل دره شوپِه.
معنی
دلم خوش است که کچل دارد شب پایی می کند. (نگهبان زراعت)
کنایه از
به آن کس که امیدوار بودیم، امیدی نیست.ما را باش که به امید چه کسی هستیم.
پیر بته مثال (12) :
دِل که دله، دِریو پِلِ.
معنی
دل که دل باشد، دریا پل است.
کنایه از
اراده قوی مشکل را آسان می کند.
پیر بته مثال (13) :
مردم آدم رِه کِرک پَر زَندنه.
معنی
مردم آدم را با پَر مرغ نشانه دار می کند.
کنایه از
کار غیر متعارف باعث انگشت نما شدن می شود.
پیر بته مثال (14) :
مردم خر ره وِنه یک وَری سوار بیَّن.
معنی
بر خر مردم باید یک وَری سوار شد.
کنایه از
به مال دیگران متکی نباش.
پیر بته مثال (15) :
مِره سگ نَهیته.
معنی
مرا سگ گاز نگرفت.
کنایه از
هنوز اینقدر درمانده نشدم.
پیر بته مثال (16) :
مِره بَوین، مِوِسّه قبا بدوج.
معنی
به من نگاه کن، واسم قبا بدوز.
کنایه از
متناسب به توانم ازم انتظار داشته باش.
پیر بته مثال (17) :
خونِ با خونْ نَشُورِنِه.
معنی
خون را با خون نمی شويند.
کنایه از
بدی را با بدی نبايد پاسخ داد و هر جنجالی را با جنجال ديگر نبايد به جنگ عظيمی تبديل كرد.كه اين هم خود نشانی از روحيه آرامش‌جو، صلح طلب و با گذشت اين فرهنگ می باشد.
پیر بته مثال (18) :
مِرده زِنده بَویه، بلا به جان بنده بَویه
معنی
مُرده زنده شد، بلا به جان بنده شد.
کنایه از
به ناتوان یاری برسانی، باعث دردسر می شود.
پیر بته مثال (19) :
دس به خاک بزنی، جواهر عمل اِنه.
معنی
دست به خاک بزنی، جواهر می شود.
کنایه از
هنرمند شمردن مخاطب.