پیر بته مثال (0) :
بامشی که پیر بیه، گَل وِره جول پِرنه
کنایه از
وقتی انسان ضعیف شد، زیردستانش جسور می شوند.
پیر بته مثال (1) :
گالش گودوش نیه، گنه جوله ول و وله
کنایه از
برای کسانی بکار میرود که درست از عهده کارها بر نمی آیند و گناه را به گردن این و آن می اندازند.
پیر بته مثال (2) :
شال کار بی بو کسو بخره، خی وِسِه بینجِ کوفا له بَدِه
کنایه از
در عدم توانایی شخص در انجام کاری عنوان می شود.
پیر بته مثال (3) :
امه خشک کیله هم اتا روز او کفنه
کنایه از
موقعی که می خواهند امیدواری خود را به آینده عنوان کنند این ضرب المثل را بکار می برند.
پیر بته مثال (4) :
تیناری گوره وِرگ خرنه
کنایه از
قدرت در جمع میباشد و باید از تک روی و تکبر پرهیز کرد.
پیر بته مثال (5) :
کرک که مرغنه نکنه، صحرای کور کلاج مه کرک
کنایه از
در مورد خویشاوندی که نفعی برای نزدیکانش ندارد عنوان می شود.
پیر بته مثال (6) :
عروس هر چی قشنگ بوئه، اتا بار رونما کنّه
کنایه از
برای کسی که پرتوقع باشد و همیشه انتظار چشم روشنی داشته باشد به کار می رود.
پیر بته مثال (7) :
شال شکار شونی شیر اسلحه ره دار
کنایه از
در همه کار باید جانب احتیاط را نگه داشت و کسی که رو در روی تو ایستاده را نباید دست کم بگیری.
پیر بته مثال (8) :
اسب خرینی ونه یالّه هارش، گو خرینی دنباله هارش، زن ورنی زنمارره هارش
کنایه از
در انتخاب دقیق و دور از احساسات بیان میشود.
پیر بته مثال (9) :
مَر هر چی وَل وَل راه بوره، شه کلی دله راست شونه.
کنایه از
انسان شاید در برخورد با دیگران صادق نباشد و حتی دروغ بگوید اما در مورد خودش باید صادق باشد.
پیر بته مثال (10) :
گالش گو خانّه زیاد بون، همدیگرره لسنّه
کنایه از
مهربانی و محبت بین اعضای خانواده موجب ازدیاد خیر و برکت می شود.
پیر بته مثال (11) :
کربلا من دیمه، مهر و تسبیح خَوِر ره ته دارنی
کنایه از
وقتی کسی اطلاع چندانی از یک موضوع ندارد و در حضور شخصی آگاه به آن موضوع اظهار نظر می کند.
پیر بته مثال (12) :
بَخِر و بَمیر بهتره یا اَرْمُون به دِل
معنی
خوردن و مردن بهتر است تا انسان آرزو به دل بميرد.
کنایه از
بعضي از چيزها به ريسك كردنش مي‌ارزد تا اين‌كه يك عمر حسرتش را بخوري
پیر بته مثال (13) :
معاویه ی آش ر ِه خِرنه ، عَلی پِشت سَرِنماز کنِّه
معنی
هم آش معاویه را میخورد، هم پشت سر علی (ع) نماز میخواند
کنایه از
کنایه از افراد چاپلوس و دورو و منافق است
پیر بته مثال (14) :
این تا ره یَخ پِشت بَنویس
معنی
این راِ پُشت یخ بنویس
کنایه از
پَس ندادنِ قَرض و بدهی است
پیر بته مثال (15) :
فِلانی هَر وَری. که تَش هَسه ایس کِندِه
معنی
فلانی هر طرفی که آتش هست می ایستد
کنایه از
کنایه از کسی که فرصت طلب است. یا کسی که نان را به نِرخ روز می خورد
پیر بته مثال (16) :
وِه جَنگ نَشی شهیدِه
معنی
فلانی جنگ نَرفته شهید است.
کنایه از
کسی که همیشه میگوید خَستِه هستم
پیر بته مثال (17) :
فِلانی خِدِ قَشنیک کِلاج هَسه
معنی
فِلانی کلاغ زاغ است
کنایه از
فلانی مانند کلاغ زاغ است نه زیباست و نه گوشتش خوردنی است کسی کاری به کارش ندارد
پیر بته مثال (18) :
مِل عمو اینتا ماهیه ته ره حالیه ؟
معنی
آقای محترم تو حالی ات میشه که این ماهی است ؟
کنایه از
کنایه به اینکه این که جلوی شما گذاشتیم همه اش برای شما نیست چند نفر دیگر هم هستند.
پیر بته مثال (19) :
کوه رِه پِشت دیم پَلی کِنده.
معنی
کوه را پشت و رو میکند
کنایه از
کنایه از افراد قوی و زورمند است