پیر بته مثال (0) :
اِفتاب اِفتاب هاکردن.
معنی
آفتاب آفتاب کردن.
کنایه از
خود را به نمایش گذاشتن، خودی نشان دادن.
پیر بته مثال (1) :
پیتِ پالونِ سر دوش ره، کَهو میرکا نَزن.
معنی
بر بالای پالان کهنه، مهره آبی آویزان نکن.
کنایه از
پیرزن را بَزک نکن،زن پیر با بزک کردن و آرایش کردن جوان نمی شود.
پیر بت ه مثال (2) :
بَمرده خَرِ نالِّ وِجِنه.
معنی
نعل خر مُرده را می کَند.
کنایه از
خیلی طماع و سودجو است.
پیر بته مثال (3) :
بتِمه : بسم الله، بفرمین.نتمه : کِله دَکفین.
معنی
گفتم : بفرما، تعارف کردم.نگفتم : با سر روی اجاق بروید.
کنایه از
تعارف کردیم، درماندیم.گفتم : بزن، نه به این محکمی
پیر بته مثال (4) :
تا تِه جیف پِره، قروون شوننه تِه ره.
معنی
تا توی جیبت پُر هست، همه قربانت می شوند، به قربانت می روند.
کنایه از
دوستی و رفاقت آنها بر پایه منافع است.
توضیجات بیشتر
تا امکانات مالی داری، همه از تو پیروی می کنند؛ در غیر این صورت طردت می کنند.
پیر بته مثال (5) :
قِرون بندِ کیفتم،تا پول دارنه رفیقتم
معنی
قربون بند کیفت هستم،تا زمانی پول داری، رفیقت هستم.
کنایه از
دوستی و رفاقت آنها بر پایه منافع است.
پیر بته مثال (6) :
بی رَسِن ازّال شونه.
معنی
بدون ریسمان شخم می زند.
کنایه از
خودکار و خودروست، برای شروع هر کار بهانه نیاز ندارد.
پیر بته مثال (7) :
بوسّه رونکیه.
معنی
رونکی پاره شده است.
کنایه از
آدمی شرور است، سمج است و ول کن نیست.
پیر بته مثال (8) :
بی زِوون دَره قَورستون.
معنی
بی زبان در قبرستان است.
کنایه از
همه به حقوق شان آگاهی دارند و دنبال آن می گردند.
پیر بته مثال (9) :
بیرون شومبه دشون بشون، خِنه شومبه ندارمه شوم.
معنی
بیرون می روم بریز و بپاشِ، خانه می روم شام ندارم.
کنایه از
نَدار و ولخرج است.
پیر بته مثال (10) :
بی سر منگو
معنی
گاو بی افسار
کنایه از
آدم همه جا رو، در هر خانه ای سر در می آورد.
پیر بته مثال (11) :
دَنگ اون سر ره راس نکن.
معنی
آن سر دَنگ را بلند نکن.
کنایه از
یک طرفه قاضی نرو، طرف مقابل را مقصر ندان.
پیر بته مثال (12) :
دِه دِله کور ره بَوِر، غریبه جا نور ره نَوِر.
معنی
توی ده و روستای خودت با کور ازدواج کنی بهتر از این است که با زیبای غریبه ازدواج کنی.
کنایه از
با غریبه ها در نیامیزیم.
پیر بته مثال (13) :
ذر ه ذره او جاری وونه، ذره ذره پشم قالی وونه.
معنی
ذره ذره آب جاری می شود، ذره ذره پشم قالی می شود.
کنایه از
با اندکی صبر و شکیبایی و تلاش آرزوها تحقق پیدا می کنند.
برابر پارسی
اندک اندک جمع شود و وانگهی دریا گردد.
پیر بته مثال (14) :
حسنِ گو ره، حسینِ عازا کشنّه.
معنی
گاو حسن را در عزای حسین می کشند.
کنایه از
از مال دیگران بذل و بخشش کردن.
پیر بته مثال (15) :
بِنج بخردِ خی.
معنی
خوک برنج خورده.
کنایه از
آدم دریده، آدم بد عادت
پیر بته مثال (16) :
پِلا تیم واری آدم لینگِ ماسنه.
معنی
مانند دانه های پلو (برنج) به پای آدم گیر می کنند.
کنایه از
بسیار سمج است.
پیر بته مثال (17) :
پِل سر بَوردن و کِنگه ره بَکشین.
معنی
بر سر پل بردن و پایه های پل را کشیدن.
کنایه از
کسی را به کاری وا داشتن و خود پا پس کشیدن.
پیر بته مثال (18) :
نده ترش هسّه که دَه کَش کیسه بزنن، اَیی خِردن ندارنه.
معنی
شبیه ماست ترشی هست که هر قدر تبدیل به ماست کیسه ای بشود، قابل خوردن نیست.
کنایه از
کنایه از آدم بد اخلاق و ترش روی و عبوث است.
پیر بته مثال (19) :
پِلیکای ماست بووش، همین جِه دَماس بووش.
معنی
ماست تو کوزه باش، همین جا چسبیده باش.
کنایه از
به ما وابسته باش، همیشه با ما باش.