پیر بته مثال (0) :
اِسا اینتی عاروس شِمه بَییه که اَمه خِش هدائن جا دَنییه؟
معنی
حالا عروس خانم چنان متعلق به شماست که ما اجازه ی حتی یک بوسیدن را نداریم؟
کنایه از
کسی یا کسانی که همه چیز را متعلق به خودشان می دانند.
پیر بته مثال (1) :
اَتّا سال نَکردی هَف سال ناشتی هَسه
معنی
یک سال کار نکنی. تا هفت سال نداری
کنایه از
یک سال خشکی تا هفت سال مشکل آفرین میشود
پیر بته مثال (2) :
ده تا دتِر جِهازه !
معنی
اندازه جهیزیه ی ده تا دختر است
کنایه از
یک کار پر هزینه و‌پردردسَر است.
پیر بته مثال (3) :
اَبِّل دار آغوز ره بَوین، اَی کَپتِل بَزِن.
معنی
اول یک نگاهی به درخت گردو بکن، بعد چوبی پرتاپ کن.
کنایه از
کنایه از دقت کردن در کارها قبل از اینکه کاری انجام شود.
پیر بته مثال (4) :
اوی لو بَرسی شِلوار ره بَکِن.
معنی
هر وقت لَب آب رسیدی، شلوارت را از پایت دَر بیار.
کنایه از
تا اطمینان بدست نیاوردی، کاری نکن.
پیر بته مثال (5) :
این کِلی بی مَهر. نییه
معنی
در این لانه احتمالا. مار هَستِ.
کنایه از
جوانب احتیاط را در نظر گرفتن است
پیر بته مثال (6) :
اولی ره بَکِردی، گَت هاکن.
معنی
اولی را که زائیدی، بزرگش کن.
کنایه از
کاری که در دست داری تمام کن، بعد برو سراغ کار دیگر
پیر بته مثال (7) :
اَتّا سَگ سَقِط بییه.
معنی
یک سگ سَقَط شد.
کنایه از
به هلاکت رسیدن افراد پَستِ و فرومایهِ و بی ارزش است.
پیر بته مثال (8) :
گِرماس پلا حاصل هادا نوونهمهمون بخارد آدم گدا نوونه.
معنی
غذایی که مهمان می خورد آدم را گدا نمی کند.
کنایه از
هیچ کس با مهمانی دادن گِدا یا فقیر نمی شود.
واژگان :
گِرماس -->
نوعی غذا که از ترکیب کَته شیر و ماست و گاهی کره هم به آن می افزایند و مورد علاقه ی تبرستانی ها، بسیار مقوی.
نویسنده : حجت مقیمی مقدم
پیر بته مثال (9) :
همه دار کفننه، اِما کولک دار
معنی
همه (از) درخت (بزیر) می افتند، ما از درخت (بوته ی) اسپند
کنایه از
کنایه از بدشانسی
پیر بته مثال (10) :
دِماسِنّی دِم. دِم نَوونه
معنی
دُمِ چسبانده دُم نمیشود
کنایه از
کنایه از دلی که شِکسته دیگه دِل نمیشودشیشه ی بشکسته را پیوند کنی باز میشکند
توضیجات بیشتر
دل که رنجید از کسی خرسند کردن مشکل استشیشه ی بشکسته را پیوند کردن مشکل است. کوه را با آن بزرگی می توان هموار کرد حرف ناهموار را هموار کردن مشکِل. است
پیر بته مثال (11) :
چاربیدار دِل به تورِه سَری خِش هَسّه
معنی
دل کارگر چاربیدار به همون دستمزد. خوش است.
کنایه از
پرداخت مزد کارگر در همان لحظه
پیر بته مثال (12) :
اِسا بِموئی کِلِ سَر
معنی
تازه امدی سر م وضوع
کنایه از
تازه فهمیدی .
پیر بته مثال (13) :
تِلِمِ پاس ره بَکشییه.
معنی
چوب خروجی دوغ از دستگاه کره گیری را بیرون کشید.
کنایه از
به هدر رفتن زحمات
پیر بته مثال (14) :
نا آبِندون بی وَک وونه نا ویشه بی وِرگ.
معنی
نه آبندان (برکه ی آب) را بدون قوربا غه هست نه بیشه (جنگل) را بی گرگ.
کنایه از
هنگامی که کسی یا چیزی مورد نیاز هست و بخواهند آن را دور کنند یا بدون نیازش بخوانند.
برابر پارسی
که در بحر لولو صدف نیز هستدرخت بلندست در باغ و پَستقبا گر حریر است گر پرنیانبناچار حَشوَش بُوَد در میان💐 جناب سعدی 💐
نویسنده : سیّد حسین خدادادی
موضوع :
نیاز ها و تکمیلی
پیر بته مثال (15) :
پِر پِره خواستِگار و تیناری خِس.
معنی
خواستگاران زیادی دارد، اما تنهایی به سر می برد.
کنایه از
توقع زیاد دختران
پیر بته مثال (16) :
قَشنیکِ هِنِر ره خوانی بَوینی، آغوز ره وا هادِه.
معنی
هنر کلاغ را می خواهی ببینی، گردو را در معرض دید قرار بده.
کنایه از
امتحان نمودن افراد مرموز.
پیر بته مثال (17) :
وِه دِیگِه شِه لَشت بَجوسسّه.
معنی
او دیگر قَلادِه اش را جوید.
کنایه از
اینکه این حیوان طاقتش تمام شد.
پیر بته مثال (18) :
مِلّا شَِه جِنِّ ره نَتونِِّه بَیرِه.
معنی
دعاگر جِن خودِش را نمی تواند بگیرِد.
کنایه از
مکر و حیله گری است.
برابر پارسی
حُقِّه اَهل ریا را خوب دریاب اِی پسرگر که جِن گیر است ملاّ جِنّ خود آرد به دَر
پیر بته مثال (19) :
نَخِرا مال ره میش خِرنه، وِنه چِشِّ پیش خِرنه.
معنی
کسی که غدایش را نخورد، میش می آید و جلوی چِشمانش می خورد.
کنایه از
افراد خسیس است.
توضیجات بیشتر
اگر امروز از اموالت استفاده نکنی در آینده وارث جلوی چشمانت به تاراج می برند.